شهر رشت طی سه ،چهار سال اخیر به علت کارهایی که در ایجاد سیستم دفع آبهای روان و فاضلاب " اگو سازی"  انجام شد، شرایط خروج آبهای سطحی به مراتب بهتر شده و روان آب ها  به سادگی و با بارندگی های مداوم  معمول در این سرزمین پر باران " شهر"  تحت تاثیر قرار نمی گیرد، مگر آنکه بارش های کم سابقه ، کوتاه مدت و پر حجم باشد.

برای نمونه و براساس اعلام ستاد بحران و هواشناسی و دیگر مراکز مرتبط در بارشهای هفته جاری و در مرحله اول در مدت 12 ساعت بیش از 108 میلی متر باران بارید که این میزان به اندازه بارش های دو، سه و گاه چندین سال دیگر استان های کشور در یک سال است.

این میزان بارش به طور طبیعی با خود تبعات مثبت و منفی به همراه دارد که  جنبه مثبت آن نیاز استان سرسبزی مانند گیلان به بارش های مداوم سالانه ، حل مشکل آب بخش کشاورزی و تامین آب آشامیدنی است و جهات منفی آن هم ایجاد بحران هایی مانند جاری شدن سیلاب و تخریب منازل مردم شهر و روستا، تخریب اراضی کشاورزی  و دیواره های رودخانه ها و گاهی شکسته شدن اب بندان ها و حتی سد های کوچک لاستیکی و خاکی است.

در سیلاب آخیر آنچه خبرنگاران گروه رسانه ای ایران " گرا" گزارش دادند و براساس اعلام استاندار گیلان و ستاد بحران استانداری حداقل به دو هزار واحد مسکونی آسیب هایی از 10 تا صد درصد وارد شد که باید بازسازی و بهسازی شوند.

هم چنین بخشی از وسایل منزل مردم در این سیلاب به کلی از بین رفت و یکی از شهروندان اظهار می کرد ، علاوه بر آسیب به ساختمان مسکونی و وسایل منزل به تازگی مقدار زیادی آلومینیم و میلگرد برای ساخت و ساز در حاشیه پیربازار انبار کرده بود که سیلاب این مصالح را از کیفیت انداخت و بخشی را هم جا به جا کرد .

خانواده ها از بین رفتن یخچال، بخاری ، ماشین لباسشویی و کولرگازی و دیگر وسایل را در این سیلاب بعلاوه آبگرفتگی کامل خودروهایی که داخل حیاط منازل شهری و روستایی بود و نابودی کشت های تازه محصولات ، فرو ریزی دیواره کشی باغات و مزارع و تخریب منازل مسکونی و نظایر آن اززیان های جدی ذکر می کنند و خواهان تامین آنها با توجه به سطح خسارات وارده، شدند.

به زبان ساده تر – با این همه باران و طغیان رودخانه و فشار شدید اب پر حجم باید انتظار این میزان خرابی را داشته باشیم و در تصاویر و نوشته ها منصفانه نقد کنیم.

پلان 2 – در جریان سیلاب در برخی شهرستان های استان گیلان به خصوص شهر رشت و به ویژه منطقه پیر بازار و آبادی های پیرامون، معضل اساسی چندین و چند ساله ، عدم لایروبی جوی ها و رودخانه ها کوچک و بزرگ و در صدر آنها رودهای زرجوب و گوهر رود در پایین دست " خارج از محدوده شهری  است و البته  وجود زباله های زیاد در حاشیه رودخانه ها ، ساخت منازل بدون مجوز و غیر مهندسی و مستحکم  و غیر نظارتی در حاشیه رودخانه ها و آبراه ها در این خصوص قابل ذکر است.

به موازات این مشکلات دیرینه که هر سال نسبت به آنها هشدارهای زیادی از سوی رسانه ها و برخی دستگاههای مسئول داده می شود ، یکی از مسئولان اعلام کرد، از آنجا که اب پر حجم و شدید رودخانه زرجوب و گوهر رود همزمان وارد رودخانه پیر بازار شد – " این رودخانه به علت عدم لایروبی و ظرفیت محدود امکان و توان پذیرش این حجم سیلاب را برای انتقال نداشت.

در این بحران و سیلاب، استاندار گیلان و برخی مدیران استانداری و شهردار رشت  و مدیران شهر رشت و منطقه پیربازار، مدیران ستاد بحران و مسئولان هلال احمر کشور و استان – محیط زیست ، فرماندهان سپاه گیلان و فرمانده انتظامی و فرماندار و شهردار منطقه یک رشت ، فرمانده سپاه پاسداران ناحیه رشت،  نیروهای جهادی بسیج و سپاه  و همه در لباس خدمت و پوشیدن چکمه های بلند در وسط صحنه و یا با قایق ها در آبراهه ها حضوری مستمر و جدی  داشتند .

فرمانده سپاه پاسداران رشت در باره یکی دیگر از دلایل آبگرفتگی ها پیر بازار در حاشیه رشت عنوان کرد: علاوه بر ورود آب دو رودخانه به رودخانه پیربازار – به هنگام احداث راه آهن رشت به منطقه آزاد  انزلی " کاسپین " در زیر این پل به دلیل ساخت و سازها عرض رودخانه کاهش یافت و بعلاوه رسوب گذاری ناشی از ساخت و سازها منجر به کاهش خروج آب و آبگرفتگی ها بیشتر شد.

برخی طی این دو سه روز گفتند و نوشتند که این حضورها نمایشی و نشان دادن درفضاهای مجازی بوده در حالی که اگر این مسئولان و نیروهای جهادی نمی آمدند، عنوان می شد " سیلاب آمد و مردم تنها ماندند و کسی به دادشان نرسید.! در حالی که چنین نبود و همه پای کار آمدند و  گروه رسانه ای ایران " گرا" با ادب و خضوع از همه  مسئولان و دیگرانی که پشت صحنه حمایت هایی در بخش تامین غذا، وسایل گرما زا، جا دادن اسیب دیدگان در گرمخانه ها  و دیگر کمکها  ارایه دادند، از صمیم قلب تقدیر و تشکر می کند.

جالب تر آنکه در این سیلاب  مدیران دستگاه قضایی استان هم پای کار آمده بودند و با سرکشی از مناطق سیلزده یا آبگرفته و حضور در گرمخانه شهرداری و کانال منطقه پستک و داخل شهر توصیه ها و دستوراتی به مسئولان مربوطه دادند.

پلان 3 / استاندار گیلان در جریان بازدید های مکرر شبانه و روزانه به اتفاق دیگر مسئولان از منطقه سیلزده پیر بازار و دیگر مناطق و شهردار رشت در حوزه درون شهری بارها به مردم قول و تعهد دادند، پس از فروکش کردن سیلاب و برآورد خسارت ها و کارشناسی میدانی – همه خسارت ها جبران خواهد شد.

از همه گروه ها ، رسانه ها و مردم مناطق اسیب دیده در خواست می شود، برای محقق شدن این قول ها صبر داشته باشند و انشاء الله آن گونه که دکتر حق شناس بیان کرد – انشاء الله قبل از پایان سال این موارد رفع و رجوع و خسارت ها جبران خواهد شد.

 در همین حال مدیر کل مدیریت بحران گیلان اعلام کرد: تیم‌های ارزیابی برآورد خسارت کشور  در استان مستقر شده اند تا آسیب های وارد شده به مردم مناطق سیل زده را ارزیابی کنند.

ویشکائی افزود: مردم سیل‌زده و آسیب دیده دهستان و شهر پیربازار بعد از انجام ارزیابی‌های تیم‌های برآورد خسارت می‌توانند به منازل مسکونی خود بازگردند، ولی  اقدامات و تدابیر دستگاههای استان با توجه به گستردگی بارش ها حوزه های مختلف را در بر می گرفت و از قبل در بخش های مختلف از مدیریت برق و گازو نیز انرژی صنایع و بخش خانگی تا بازنگه داشتن راهها و تامین مایحتاج و نان مردم و غیره را در می گرفت.

در واقع با تدابیری که از قبل در استان اندیشیده شد مشکلات این بحران طبیعی به حداقل رسید و بر خلاف موارد مشابه قبل درسایه تدبیر صحیح و حضور مسئولان استان و بیش از همه استاندار در میدان و نظارت و رصد امور هر مساله و مشکل خود تبدیل به بحرانی جدید و گسترده تر نشد.
در همین راستا حضور نیروهای جهادی، فرماندهان نظامی و انتظامی و دستگاه قضایی و نیروهای امداد و نجات برای کمک به آسیب دیدگان بسیار پر رنگ بود و همه تلاش کردند تا بحران با کمترین اثار منفی پشت سر گذاشته شود.
مدیر کل بحران استان خبر داد، مردم سیل‌زده و آسیب دیده دهستان و شهر پیربازار بعد از انجام ارزیابی‌های تیم‌های برآورد خسارت می‌توانند به منازل مسکونی خود بازگردند.
جالب توجه آنکه، یکی از اقداماتی که موجب شد تا مشکلات موجود استان در این ایام  تشدید نشود ممنوعیت ورود خودروهای غیر بومی و در واقع مسافران از محور آزادراه قزوین – رشت و محور قدیم قزوین – رشت هر دو از مسیر جنوب به شمال بود ضمن آنکه استاندار گیلان از دو ، سه  روز قبل از بارش ها از هموطنان خواست که از سفر به گیلان خودداری کنند.
آمارها هم نشان می دهد، در روزهای بحران آب گرفتگی و سیلاب شاهد کاهش ۵۰ درصدی ورود خودروها به استان از محور قزوین – رشت و ۳۶ درصدی در مسیر اردبیل – آستارا باشیم و  به طور طبیعی در کنار سایر بخش ها موضوع درراه ماندگان تا حد زیادی قبل از بروز بحران مدیریت شدند.
حضور نیروهای راهداری و پلیس در میدان برای بازنگه داشتن مسیرها در طول محورها و  کمک های شهرداری های مرکزی ، مناطق و نواحی در درون شهرها  به خودی ، خود موجب کاهش حوادث شد . در عین حال با وجود آنکه عمده جاده های کوهستانی استان حجم سنگین بارش برف و مسیرهای جلگه ای و درون شهری باران پیوسته و سنگین سه روزه ای را تجربه کردند با کمترین حادثه گذراندیم.
در محدوده درون شهر رشت و حومه  با تاکیدات نماینده عالی دولت همه دستگاه ها تلاش کردند با پیش بینی ها و تدارک نیازهای مردم اعم از سوخت و مایحتاج ضروری نسبت به کاهش مسائل و جلوگیری از بروز مشکلات جدی اقدام کنند.
در این رابطه صنعت برق استان با ۲۵۵ گروه عملیاتی در استان برای بحران آماده بود و هر جا مشکلی رخ داد تلاش کردند در سریعترین زمان ممکن خدمات رسانی و مساله را رفع کنند و کارشناس های شرکت گاز هم مستمر در صحنه بودند تا مشکل برای مردم بروز نکند..

از دیدگاهها، پیشنهادها و نظرات شما شهروندان استقبال می کنیم تا کمکی به  اسیب دیدگان باشد.

مجید محمدپور – نویسنده، روزنامه نگار و استاد علوم ارتباطات

گروه رسانه ای ایران " گرا" – ( گفتمان سازی، روشنگری، امید آفرینی )

سه شنبه 23 بهمن 1403