استان سرسبز ولی بسیار عقب نگه داشته شده گیلان همچون دیگر مناطق از این تغییر و تحولات ، تورم و تحریم و تنزل ارزش ریال بی بهره نبود ، و بار دیگر حوزه مدیریتی استان طبق یک سنت تا حد زیادی پوست اندازی کرد و  مدیران جدیدی  جایگزین شدند.
شاید در ظاهر، هیچ اتفاقی در کشور نسبت به چند سال اخیر رخ نداده است ، اما سفره های مردم به ویژه طبقات کم در آمد و متوسط باز هم کوچکتر شد.
البته این همه ماجرا نبوده و نیست ، چرا که در این سال راه آهن  کاسپین " رشت به منطقه آزاد انزلی " – پروژه بزرگ پسماند سراوان – احیای تعداد زیادی از واحدهای تولیدی راکد و بعضا تعطیل شده – ادامه هر چند کند ساخت چند سد کوچک و بزرگ در استان ، توسعه شبکه های آبرسانی و روستایی ، برق و گاز و تلفن هم چنین ساخت و بهره برداری از دهها واحد تولیدی ، صنعتی در شهر و شهرکهای صنعتی از جمله دستاوردها و تلاش های مدیران و فرزندان گیلان زمین بود.
در نیمه دوم سال با تغییراتی که در سطوح مدیریتی استان  شکل گرفت ، انتظار می رود در آینده ای نزدیک شاهد تحرکات و تحولاتی در حوزه های دانش بنیان، علوم پزشکی ، محیط زیست ، تولیدات صنعتی  و ... باشیم به ویژه آنکه نیروهای جوان و با انگیزه ای وارد چرخه ی مدیریتی استان شده اند.
آنچه به طور خاص در نیمه سال" اواخرمهر ماه " اتفاق افتاد، تغییر در ساختمان استانداری گیلان بود که دکتر هادی حق شناس جایگزین دکتراسدالله عباسی شد و این تغییر بنا بر سنت چهار دهه گذشته با تغییراتی در سطوح مدیریت ها استانی و شهرستان ها همراه بود و این روند تداوم دارد.
تفاوت استاندار جدید  با استاندار قبلی که سه سال سکان استانداری را  در دست داشت ، این است که مدیران را به نوعی با وسواس بیشتر و  آرامش تغییر داده و براساس شنیده های در دو ، سه ماه آینده باید شاهد ورود مدیران جدید در حوزه های دانشگاهی ، اقتصادی، درمان، ورزشی، بنادر و دریا نوردی و بخشهای حوزه  کشاورزی باشیم.
هادی حق شناس الحق والانصاف به تناسب شهرت در تغییرات مدیران حق شناسی کرد و با تقدیر از مدیران قبلی و زحمات شان، به نسبت مدیران خوبی را منصوب کرد، اما.....!
این اما هزار نکته دارد که شما مخاطبان گرانقدر براساس مستندات و آگاهی خود  آن را ترجمه کنید............
در تغییرات مدیریتی گیلان ، ساختمان هفت طبقه مرکز استان  اولین گامی بود که در سطح معاونان چهره های جدید بومی و غیر بومی بر صندلی چهار معاونت قرار گرفتند و در سطوح پایین تر همان مدیران دولت های یازده و دوازدهم اغلب  به مسئولیت قبلی برگشتند.
در این خصوص  گفتمان ها و تحلیل  و تفسیرها بسیار است و یک مورد این است که استاندار و کسانی که به ایشان مشاوره می دهند تا چه به میزان  عملکرد مدیران پایه اشنایی داشته یا دارند باید مورد ارزیابی قرار گیرد و چنانچه غیر از این باشد تبعات آن اینده استان به سمت دیگری هدایت خواهد کرد.
در این سال منطقه آزاد انزلی که بخش مهم اقتصاد استان گیلان در کنار شهر و شهرکهای صنعتی به شمار می رود و در سالهای گذشته متاسفانه نقش و  اثرات آن در اقتصاد استان و زندگی مردم چندان مشهود نبوده ، گفته می شود مدیری جوان با تجربه  منصوب شده است که البته استاندار از این جهت ابراز خشنودی نکرد ، زیرا این انتصاب با وی هماهنگ نشد.
گفته می شود، رضا مسرور از مدیران بومی که پیشتر مدیر منطقه آزاد و سپس در شستا مسئولیت گرفت و هم اکنون دبیر مناطق آزاد اقتصادی کشور است ، این انتصاب را ترجیح داد و با توجه به توانایی های دکتر مسرور  منتظر گام های بلند ، مدیر عامل جدید و  بومی منطقه آزاد انزلی  هستیم.
همه مدیران استان به خصوص مدیران حوزه اقتصاد ، صنعت و  کشاورزی که بیشتر با زندگی روزمره  و معیشت مردم سر و کاردارند ، آگاه باشند در عصر حکمرانی رسانه ها ، باید آنچه انجام می دهند در راستای بیان دستاوردها به افکار عمومی گزارش کنند و لذا به روابط عمومیهای مقتدر نیاز است.
در سازمان چای کشور به مرکزیت شهر زیبای لاهیجان اتفاقی حاصی در این چند سال نیقتاد و حبیب جهانساز همچنان بر کرسی ریاست تکیه زده است در عین حالی که در باره صنعت چای و روند نابودی باغ های چای و مشکلات پرداختی چایکاران مانند سالهای قبل با وجود تاسیس صندوق حمایت از چایکاران در دوره مسئولیت دکتر نوبخت – مشکلات عدیده به قوت خود باقی است.
چایکاران، سندیکا و اتحادیه چای  بارها اعلام کرده اند – تنها دوره ای که صنعت چای ایران به معنای واقعی رونق داشت و در پایان هر ماه بهای برگ سبز چای پرداخت می شد و گله و انتقاد انگشت شما بود، سالهای پیش از انقلاب بود و بعد از آن این صنعت دستخوش دگرگونی های بسیار و رو به افول شد که این روند به علل گوناگونی ادامه دارد.
در اقتصادی و دارایی ، بنادر و دریا نوردی، جهاد کشاورزی،  صنایع دستی و گردشگری ، هلال احمر ، ورزش و جوانان، و.... مدیران همچنان ثابت مانده اند در حالی که  انتقادهای مردمی به برخی از این حوزه ها مانند بنادر و دریا نوردی به علت شرایط بسیار نامناسب  تالاب انزلی، وضعیت بندر ، شرایط ورود و خروج کالا، صف های طولانی ، هم چنین در  ورزش و جوانان به دلیل رکود و تنزل جایگاه ورزشی گیلان، افت تیم های ورزشی و نبود آنگیزه لازم برای رشد هم چنین کم توجهی ها و کمبود شدید زیر ساخت های مناسب و ....وجود دارد .
مجموعه هایی مانند علوم پزشکی، جهاد کشاورزی ، صنایع دستی و گردشگری، صمت ، مدیران اداره های کل پست ، بنیاد مسکن  و چند مجموعه دیگر الحق والانصاف کارنامه بسیار خوبی دارند  و مدیران در این حوزه های افراد توانمندی هستند که می توانند در جایگاه  مدیریتی ابقا و یا  ارتقاء پیدا کنند.
در این سالها متاسفانه باز هم گله مندی از سیستم بانکی گیلان برای مشارکت با بخش تولید زیاد بود و برخی نمایندگان مردم گیلان در خانه ملت آمارهایی در زمینه خروج سپرده های گیلانی ها ارایه دادند که شرم آور بود.!
شنیده ها حاکی از آن است که دکتر حق شناس بعنوان یک  مدیر با تجربه و کارآزموده در انقلاب ، در سازمان بنادر کشور، خانه ملت، استانداری گلستان  مسئولیت های عالی داشته در انتخاب مدیران گرچه مرتبط با  جریان حاکم بر دولت و توصیه های نمایندگان مجلس و بزرگان استان توجه داشته ، اما براساس مستندات ، کارنامه ها ، دانش و تجربه تصمیم گیریی های خوبی انجام داده و مدیرانی را منصوب کرده است.
بسیاری از رسانه ها بارها اخباری منتشر کردند که در دوره قبل در استانداری معاونان و مدیرانی در سمت هایی منصوب شدند که هرگز در آن  سطح و توان  مدیریتی نبودند و موجب بروز مشکلاتی برای دولت و مردم استان شدند و آثار بد آن برای گیلان باقی ماند.!
بسیاری شایسته بود ، استاندار گیلان در اقدامی کم نظیر یا بی نظیر یک مجمع  ثابتی از نخبگان استان شامل مدیران با تجربه سابق ،نمایندگان ادوار،  بازنشستگان، دانشگاهیان، مدیران رسانه ای ، تشکل های سیاسی و دانشجویی ، بزرگان منطقه و از هر قشر سه نفر را انتخاب و با مشورت این جمع مدیرانی شایسته برگزیده می شدند و انشاء الله همین مدیران شایسته باشند.
در حوزه مدیران اجرایی " فرماندارها و بخشدارها" آنچه در محافل سیاسی و رسانه ای مطرح است ، این است که درصد قابل توجهی از مدیران همان افراد دولت دوازدهم هستند و باقی ماجرا .......... ( در این باره تا زمان ارایه کارنامه این مدیران سکوت می کنیم).


چرا گیلان را عقب مانده و عقب نگه داشته شده می دانند؟
نویسنده بعنوان یک فرد بومی که 22 سال در مرکز استان زندگی می کند و دوره ای هشت ساله هم در استان مسئولیت داشته، اعتقاد بسیار جدی و راسخ دارد – اصلی ترین و عمده ترین چالش ، بحران ، محرومیت و عقب ماندگی و عقب نگه داشتن استان سربلند گیلان،  بی ثباتی شدید مدیریت  در این منطقه است.
آیا بی ثباتی مدیران ادامه می یابد..........؟
استان گیلان در چهار و نیم دهه گذشته 19 استاندار را میزبانی کرد و کمتر از  نیمی از آنها غیر بومی بودند که متاسفانه دوره های کوتاهی به اندازه چند ماه یا یک سال بدون آشنایی به مسائل استان بر صندلی استانداری تکیه زدند و اغلب  به مسئولیت دیگری در تهران یا استان های دیگر منصوب شدند.!؟؟
مردم گیلان و صاحب نظران رسانه ای اعتقاد دارند که استان به واقع یک مرکز آموزشی و آزمایشگاه برای مدیران کم تجربه و دانش در گذشته بوده و این امر سبب عقب ماندگی گیلان شد ، بدون آنکه روحانیون، نمایندگان مجلس و رسانه ها چندان حساسیتی به این موارد نشان دهند.
در همین حال شهرداری رشت که این شهر پیشانی و چشم استان گیلان به شمار می رود در این دوره 45 ساله بیش از 52 شهردار داشته که برخی از آنها دو تا سه ماه شهردار بودند و جالب آنکه این افراد را شوراهای شهر به زعم خود با مطالعه انتخاب کرده بودند، ولی بعد از چند ماه رای به برکناری دادند.
شهردارانی منصوب شدند که در یک شهر یک میلیون و 250 هزار حتی فرصت شناخت وظایف محوله  شهرداری و کارکنان شان را نداشتند و اساسا امکانی برای  برنامه ریزی در جهت رفاه شهروندان وجود نداشت .!؟
تاسف بارتر از همه آنکه بسیاری از این مدیران، غیر بومی بوده و  بدون شناخت قبلی وارد استان شدند و امکان مدیریت علمی ، میدانی و عملی را پیدا نکردند و با اندوختن تجربیاتی  درصدی از آنها  از گیلان اوج گرفته و درپایتخت صاحب منصب شدند.!
برخی از مدیران هم در دوره مسئولیت هفت و هشت ساله به نسبت شرایط کشور و استان خوب عمل کردند و در آن دوران گیلان نمایندگان نسبتا خوبی در مجلس داشت که از مدیریت اجرایی استان حمایت می کردند. " قابل توجه نمایندگان  فعلی خانه ملت"

در عرصه مدیریتی استان به جرائت  از چهره های همچون  سید علی اکبر طاهایی استاندار دهه هفتاد در استان ذکرخیر کرد که، طرح ها مهمی هم چون راه آهن تهران، قزوین ، رشت – ایجاد منطقه  آزاد انزلی- توسعه ازاد راه رشت ، قزوین – چند سد بزرگ و کوچک-  چندین شهرک صنعتی را استارت زد و برخی در سطح مطالعات  و پژوهشها و بعضی هم اجرایی و  پایه گذاری  و فعالیت ها آغاز شد.
پیش از این شهید انصاری اولین استاندار گیلان بود که پس از دوره کوتاه مدیریت شهید شد و مرحوم قهرمانی چابک که مردم در رشت و دیگر مناطق گیلان از او به نیکی یاد می کنند.
به عبارتی استان گیلان همیشه از بی ثباتی مدیریتی در همه بخش های رنج برده و یکی از دلایل آن شیوه انتخاب و دخالت ها و توصیه های دیگران بوده و این رنج از انتصاب مدیران در سطوح مختلف تا جا به جایی آنها با تغییر هر دولت " اصولگرا یا اصلاح طلب" رخ داده است که باید جلوی این سیاست استانی و کشوری به گونه ای سد شود .
باید پس از 45 سال  مدیرانی شایسته ای برگزیده شوند که با شناخت گیلان برای مردم این منطقه خدمتگذار واقعی باشند.
وضعیت در سطوح دانشگاهی و دستگاه قضایی هم گرچه کمی بهتر ، ولی  در تمام این سالها  دستخوش عدم ثبات مدیریتی  بود. ناگفته نماند که حساب مدیران متخلف، بی عرضه و ناتوان از این قاعده جدا است.


در تمام این سالها  به علت بی ثباتی مدیریت ها در گیلان،  نه تنها سرمایه گذاری درستی در این منطقه زیبا انجام نشد  که بسیاری از افراد به علت سهم خواهی ها مانع از سرمایه گذاری ها شدند.
این امر موجب شد، سرسبزی و ظاهر زیبای استان بهانه ای شود و هر گاه در تهران سخن از اختصاص اعتبارات ملی در دولت و گاه در مجلس برای  انجام پروژه های بزرگ مطرح می شد – گیلان را استانی برخوردارتعریف کرده و به  آمارهای فقر، محرومیت، تحت پوشش بودن خانواده ها در بهزیستی و کمیته امداد، بیکاری، اشتغال و خرده مالکی زمین و عدم صرفه بودن آن هیچ توجهی نشد. این تفکر کم و بیش در تهران وجود دارد و نمایندگان مردم در خانه ملت " 13 نفر" باید به جدیت نقش شان  ایفا کنند تا این باورغلظ تغییر کند.

راهکار چیست...؟
به اعتقاد نویسنده، گیلان می توانست در این سالها به قطب بزرگ سلامت و محور عظیم گردشگری، اقتصاد دریا محور، صادر کننده محصولات متنوع و با کیفیت کشاورزی مانند برنج، چای، کیوی، فندق، گل گاوزبان، بادام زمینی، مرکبات، گیاهان دارویی و گل و گیاه تبدیل شود.
برای تحقق این اهداف مهم در راستای توجه خاص به پایداری و حفظ محیط زیست  باید سرمایه گذاری های لازم انجام و اطلاع رسانی به هنگام صورت می گرفت که متاسفانه مدیران ادوار در کلام پشتیبانی ولی در عمل هیچ باوری به قدرت رسانه و حکمرانی آن نداشته و هم اکنون هم شاید ندارند.
کشورهایی مانند امارات متحده " دبی" – عمان – قطر – سنگاپور و ترکیه ، می توانند نمونه های مناسبی برای رشد اقتصادی  و توسعه به خصوص در بخش های سلامت و گردشگری و اقتصاد دریا محور باشند.
برای تحقق این هدف های عالی به طور طبیعی باید برند سازی محصولات و خدمات و بسته بندی آنها و ایجاد زیر ساخت ها در حوزه های بخش خصوصی اقدامات جدی صورت می گرفت و هنوز هم دیر نشده و باید این مهم و اراده را در مدیران استانی تجلی و زنده کرد.
توجه به فرهنگ گیلان و گیلانی هم از آن مقوله های فوق العاده مهمی است که نباید در کنار تلاش های اقتصادی از نظر دور نگه داشته شود و این فرهنگ در حوزه های گوناگون قابل بحث و بررسی است.
***
اکنون استان گیلان شاهد استانداری است که در صورت ثبات مدیریت و پرهیز از  گروه های سیاسی و جناح ها از سهم خواهی ها و فشارها می تواند به سرعت، بخش زیادی از  نارسایی و عقب ماندگیها را جبران کند.
دکتر هادی حق شناس در سومین ماه مسئولیت اش در  ساختمان استانداری به موضوع محیط زیست، پیشگیری از پیری جمعیت در گیلان تاکید کرد که  نکات به جا و شایسته ای است ، اما برای محقق شدن  این موارد باید  به دو محور عظیم  قطب سلامت و  اولویت گردشگری  توجه خاصی شود که  به یقین دستاوردهای کم نظیری برای گیلان چشمگیر خواهد دارد.

بی  شک توجه و سرمایه گذاری در حوزه های عظیم  قطب سلامت و گردشگری می تواند علاوه بر رشد اقتصادی و اشتغالزایی  از نابودی زمین های بسیار حاصلخیز استان پیشگیری کند.
با این نگاه و جذب سرمایه ها با کمک های گسترده حرفه ای و علمی  رسانه ها ، استان این پتانسل و توان را دارد به مشکلاتی نظیر پسماند ، رودخانه های آلوده سراسر استان به ویژه دو رودخانه مشهور رشت، زیر ساخت های اساسی ، اشتغال ، افزایش در آمد خانواده ها، جوانی جمعیت و رفع فقر و محرومیت سامان قطعی بدهد.
کلام آخر - به نظر می رسد که نمایندگان مردم گیلان در مجلس به جای منافع فردی و گروهی باید در کنار هم قرار گیرند و به کمک نخبگان، دانشگاهیان، بزرگان جامعه فقط با اندیشه ،عزت ، سربلندی و توسعه استان کارهای ماندگاری را در تاریخ استان ثبت کنند.
انشاء الله - به امید آن روز .....

مجید محمدپور - نویسنده، روزنامه نگار و مدرس دانشگاه
گروه رسانه  ای ایران " گرا" – 30 اسفند 1403