سد سفیدرود یا سد منجیل،  سدی است که در ابتدای رودخانه بزرگ سفیدرود در محل پیوستن دو رود قزل‌اوزن و شاهرود در نزدیکی منجیل ساخته شده‌است و برای تنظیم آب این دو رود برای کشاورزی در جلگه گیلان و نیز تولید برق به کار می‌رود. 

ظرفیت اولیه مخزن سد سفیدرود یک میلیارد و هشتصد میلیون متر مکعب بوده است. این سد بزرگترین سد مخزنی استان گیلان است .

این سد قدیمی به مرور زمان با رسوب گذاری و عدم تخلیه به موقع رسوبات از نظر ذخیره آب پشت سد در اوایل دهه 1390 به بیش از یک میلیارد و یکصد میلیون لیتر رسید و این حجم هر سال کمتر و کمتر شد تا اینکه طی چند سال اخیر در شرایط مطلوب و فراوانی آب از منابع تامین کننده سد  ، این میزان ذخیره به 700 تا 850 میلیون متر مکعب کاهش یافته است..

مدیرعامل آب منطقه‌ای گیلان  هفته دوم تیر ماه  1404 ذخیره فعلی سد سفیدرود را ۲۶۰ میلیون مترمکعب اعلام کرده بودد و اطمینان داد این حجم برای تأمین آب مورد نیاز شالیکاران تا پایان فصل  زراعی کافی خواهد بود.

وحید خرّمی،  با اشاره به برنامه‌ریزی انجام‌ شده برای آبیاری پیوسته مزارع شالیزاری، گفت: این مرحله از آب‌گذاری به‌ طور مستمر انجام می‌شود ..

وی در خصوص وضعیت آبرسانی به شالیزارهای غرب گیلان نیز گفت: تأمین آب این مناطق از طریق سد تاریک و انهار داخلی انجام می‌شود و طبق برنامه‌ریزی، عملیات آبیاری این مناطق نیز تا پایان ماه جاری ادامه خواهد یافت.

خرّمی از کشاورزان  تقاضا کرد ، تنها به اندازه نیاز خود اقدام به برداشت آب کنند؛ چرا که ذخایر فعلی برای تأمین کامل نیاز آبی آن‌ها تا پایان فصل زراعی کافی است و پس از آن، آماده‌سازی مزارع برای مرحله برداشت محصول آغاز خواهد شد.

پرده دوم - نگاه مدیر مسئول

امروز پانزدهم مرداد ماه ، اخبار و گزارش هایی از کمبود آب در استان گیلان با این روند مصرف و حضور میلیونی مهاجران از استان های تهران و البرز و استان های مرکزی " یزد، کرمان، اصفهان" و جنوب ایران بر سر زبان ها  است.

برخی رسانه ها دارای مجوز و بدون مجوز به درست یا نادرست ، نوشته اند که ذخیره آب سد سفید رود اکنون  به علت خشکسالی و مصرف زیاد به حدود هشت تا ده درصد  ظرفیت اصلی رسیده است. 

اگر چه این عدد مورد تایید مدیر مسئول پایگاه خبری، رسمی گیلان 24  و واکنش خبر نیست، اما شایسته است مدیر عامل آب منطقه ای و دیگر کارشنا س ها این حوزه و روابط عمومی ها مرتبط  در این باره اطلاعات درست را به آگاه افکار عمومی برسانند.

گزارش های دریافتی از برخی مناطق استان گیلان  در مقیاس محدود و بیشتر از نواحی شرق استان حاکی است که بخشی از مزارع برنج با  تنش آبی مواجه شده اند و ادامه آن مشکل ساز خواهد بود و لذا باید تا دیر نشده چاره اندیشی شود

البته مزارع برنج گیلان که بسیاری از شالیکاران در حال برداشت محصول هستند ، دیگر نیاز به آب زراعی ندارند و بخش دیگری در وضعیت متفاوتی هستند که در ابتدای سال دیرتر از زمان مقرر کشت کردند.!

پرسش اساسی - آب برای کشاورزی مهم تر است یا آشامیدن!؟

با نظر داشت وسعت مهاجران و هوطنان از سراسر کشور به خصوص از تهران و البرز بعلت کم آبی و بی آبی  به گیلان که روند رو به افزایش دارد  باید اعتراف کرد  همه این عزیزان به آب نیاز دارند.

مدیریت عالی استان ، دستگاههای نظارتی و مدیران حوزه آب منطقه ای و آبفا باید هم اکنون  به این مساله دقت پیگیرانه ای داشته باشند و به زمانی نرسیم که گفته شود - دیگردر گیلان هم آب نیست.

شایسته است ، مردم استان و مهاجران ورودی  به گیلان در این روزها و هفته ها حداقل تا نیمه شهریور ماه یعنی یک ماه دیگر در مصرف آب   مراعات کرده و آب را با شستن ماشین و حیاط منزل و امثال آن هدر ندهند.

آب ، خود زندگی است و باید با فرهنگ درست و فهم بالا در مصرف آن صرفه جویی داشته باشیم.

دستگاههای مسئول هم دل شان فقط به این خوش نباشد که، هر کسی آب بیشتری مصرف کند پول بیشتری از مشترک دریافت می شود بلکه در این شرایط خاص سرزمینی آب نیست و باید تا پایان فصل تابستان آب را به درستی و با عقلانیت مدیریت کرد.

مجید محمدپور - نویسنده، کارشناس ارشد رسانه و مدرس دانشگاه

.