دوم اردیبهشت‌ماه سالروز تشکیل سپاه پاسداران به فرمان حضرت امام یکی از اقدامات ماندگار انقلاب اسلامی بود که نشان از دوراندیشی، هوشمندی و درایت حضرت امام به امور داشت؛ شکل‌گیری سپاه را نباید فقط به سازماندهی یک نیروی نظامی صرف قلمداد کرد، اگر چه ماهیت سپاه پاسداران نظامی است؛ اما رویکردهای فرهنگی، اجتماعی و محرومیت‌زدایی بر پایه مردم‌محوری از جمله شاخصه‌های این نهاد انقلابی است که آن را نسبت به سایر ارکان نظام متمایز کرده است.
شکل‌گیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نه‌تنها در دوام و قوام بخشی انقلاب نقش مهم و حیاتی ایفا کرد؛ بلکه اثرات مثبت و سازنده این نهاد انقلابی به محور مقاومت و فراتر از مرزهای سرزمینی رسید و حالا سپاه پاسداران یک نهاد انقلابی برای غنا و قوام‌بخشی و تسکین‌دهنده آلام و دردهای مردم بی‌دفاع و مظلوم جهان است و از این رو همیشه مورد عتاب و خطاب دشمن قرار گرفته و بارها به جرم هواخواهی از مظلومان جهان، تحریم شده است.
در ادامه به مناسبت گرامیداشت سالروز تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سراغ سرهنگ پاسدار حسن امینی فرمانده سپاه ناحیه مرکزی رشت رفتیم تا فلسفه شکل‌گیری این نهاد انقلابی را با هم مرور کنیم.
قبل از هر چیز فلسفه شکل‌گیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را بفرمایید
امینی: پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران با اعجاز ذهنی حضرت امام خمینی (ره) با این نگاه که بدون حاکمیت نمی‌توان قوانین اسلامی را پیاده و عزت مسلمین را احیا کرد، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران با هدف ساخت قدرت برای امت اسلام به منظور مقابله با سیطره مستکبران با پشتوانه قدرتی مقدس که از هیمنه پوشالی بدخواهان و زیاده‌خواهان ترسی نداشته و بر مبنای تقوای الهی و ایستادگی در برابر دشمن برای اهتزاز پرچم توحید تا پای جان می‌ایستد شکل‌گرفته است؛ لذا باید گفت که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان نهادی مکتبی و مردمی به فرمان معمار کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره) متشکل از نیروی انسانی مؤمن و متعهد به منظور حفظ وحدت و یکپارچگی از تمامیت ارضی کشور و پاسداری به حق از دستاوردهای نظام مقدس جمهوری اسلامی تشکیل شد.
فلسفه وجودی سپاه و بسیج خدمت‌رسانی به مردم و اهتزاز پرچم جمهوری اسلامی ایران با هدف تشکیل حکومت مهدوی و مردم پایه است به این معنی که سپاه و بسیج مردمی، خود را جزء مردم دانسته و از مردم برای مردم نقش‌آفرینی می‌کنند.
حفاظت و حراست از انقلاب اسلامی و بسترسازی تحول تدریجی انقلاب اسلامی برای رسیدن به قله و تمدن نوین اسلامی را باید از دیگر مؤلفه‌ها و فلسفه وجودی تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عنوان کرد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این نهاد مردمی و برخاسته از متن انقلاب با تاسی از فرهنگ عاشورا با مجاهد، هوشمندی و زمان‌شناسی در همه عرصه‌های نیاز انقلاب و کشور افتخارات حضور داشته و نقش‌آفرینی‌های سرنوشت‌ساز پاسداران انقلاب اسلامی با هدف صیانت از اصل انقلاب اسلامی و دستاوردهای ارزشمند آن با رشادت‌ها و فداکاری‌هـای مثال‌زدنی آن حضور هم‌زمان در چند جبهه امنیتی، فرهنگی، اجتماعی، سازندگی و… نشان داده است که سپاه عامل تضمین استحکام و تداوم جمهوری اسلامی است به‌گونه‌ای که حضرت امام خمینی (ره) تأکید کردند که «اگر سپاه نبود، کشور هم نبود».
اساس شکل‌گیری سپاه چه بوده و حضرت امام خمینی (ره) چه خلأهایی را در آن زمان حس می‌کرد که فرمان شکل‌دهی سپاه را صادر کردند؟
امینی: پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در روزهای بحرانی آغازین انقلاب اسلامی، امام خمینی (ره) تشکیل یک نیروی منسجم به جهت پاسداری از ارزش‌های انقلاب و خنثی‌کردن توطئه دشمنان که از هر سو برای سقوط انقلاب مردمی ایران در پیش گرفته بودن تشکیل شد و با وجود شرایط ملتهب و خاص زمان انقلاب که ضرورت حفظ و حراست مراکز حساس جامعه به شدت به چشم می‌خورد حفظ و نگهداری مراکز حساس تهران مانند پادگان‌ها، کارخانجات بزرگ، دستگیری عوامل ضدانقلاب، کشف عوامل توطئه‌ساز، حفظ و حراست از مراکز مهم کشوری مثل صدا و سیما، زندان، و مراقبت و پاسداری از امنیت فرودگاه کشور از جمله خلأهایی بود که به همت مجموعه‌ای از نیروهای مؤمن و متعهد انقلابی از بطن مردم به نام سپاه می‌توانست پوشش داده شود.
تداوم انقلاب و مراقبت از قیام مردم ایران برای استقرار حکومت الهی تا رسیدن به ظهور با مقابله با عوامل رژیم پهلوی، مقابله با درگیری‌های مناطق مختلف از دیگر مواردی بود که سپاه پاسداران تنها با اراده و ایمان بدون هیچ‌گونه پشتیبانی سلاح اقتدار بر دست گرفته تا علم انقلاب اسلامی با وجود همه توطئه‌ها پابرجا بماند و دنیا را با اراده‌ی برخاسته از ایمان الهی متحیر کند.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با اراده‌ای الهی از بدو تشکیل این نهاد انقلابی تا امروز به مقابله با راهبرد بی‌ثبات‌سازی، آشوب‌آفرینی، برپایی فتنه‌ها و اقدامات تجزیه‌طلبانه که به دستور نظام سلطه در راستای بی‌ثباتی کشور و منطقه به راه انداخت، پرداخته است و با تکیه بر رسالت پاسداری از آرمان‌های انقلاب با قدرت غیرقابل‌انکار به مقابله با تهدیدات سخت، نیمه‌سخت و نرم پرداخته است.
دستاوردهای سپاه پاسداران برای انقلاب اسلامی در ابعاد مختلف را بفرمایید؟
امینی: یکی از مهم‌ترین دستاورد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مقابله با تهدیدات امنیتی، نظامی فرهنگی و اجتماعی، گسترش نیروهای نظامی و مردمی، تلاش در جهت تحقق فرمان بنیان‌گذار انقلاب اسلامی مبنی بر ایجاد بسیج ۲۰ میلیونی است به‌گونه‌ای که امام خمینی (ره) بسیج و بسیجیان را آیینه مجسم مظلومیت‌ها و رشادت‌های این ملت بزرگ، در صحنه نبرد و تاریخ مصور عنوان فرمودند تا جایی که دشمنان این ملت بزرگ، بارها اعتراف کرده که قدرت نهفته در بسیج یارای مقابله با قدرت‌های بزرگ جهان را داراست.
خودکفایی و توسعه علمی و تسلیحاتی از دستاوردهای سپاه
خودکفایی و توسعه علمی و تسلیحاتی را می‌توان از دیگر دستاوردهای بزرگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عنوان کرد به‌گونه‌ای که پیشرفت علمی و توسعه دفاعی سپاه با همکاری وزارت دفاع، خودکفایی و استقلال کشور در ابعاد گوناگون نظامی و دفاعی را برای قدرت‌های مدعی جهان آشکار و منجر به بازدارندگی قطعی از توطئه‌های نظامی دشمنان شده است برای مثال؛ ساخت و آزمایش سریع‌ترین موشک زیر سطحی جهان، طراحی و تولید موشک‌های فوق مدرن ضد موشک و رادارگریز، تولید موشک‌هایی با برد کوتاه و متوسط و دوربرد، تولید سکوهای پرتاب موشک، ساخت سامانه‌های راداری و…. تنها بخشی از دستاوردهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران است.
قدرت آفرینی و نمایش قدرت حقیقی جبهه حق در مقابل قدرت‌های پوشالی مدعیان جهان نیز از دیگر دستاوردهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که می‌توان به عملیات وعده صادق با هدف غلبه حق بر باطل و پیروزی نور بر ظلمت یاد کرد که با حماسه‌آفرینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فروپاشی هیمنه پوشالی و بازدارندگی تارعنکبوتی رژیم منحوس صهیونیستی، شکستی تاریخی و راهبردی برای اشغالگران رقم خورد و اعتراف قدرت‌های جهان را به همراه داشته و این حماسه‌آفرینی‌ها همچنان ادامه دارد.
حضور سپاه در کنار فعالیت‌های نظامی، در حوزه محرومیت‌زدایی و رسیدگی به مشکلات مردم و بحران‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
امینی: سپاه و بسیج همواره به عنوان بازوی پرتوان ملت، حضوری کارآمد و تأثیرگذار در عرصه‌ها و صحنه‌های مختلف به منظور محرومیت‌زدایی و یاری‌رسانی به مردم در بحران‌ها و حوادث طبیعی داشته به‌گونه‌ای که با ارائه خدمات بسیار گسترده و وسیع به ملت بزرگ ایران اسلامی با هدف احصا و رفع مشکلات مردم و پاسخ‌گویی به نیازمندی‌ها گام‌های مؤثری برداشته است؛ لذا باید گفت سپاه مظهر خدمت‌رسانی و محرومیت‌زدایی است و مدال افتخار خدمت به مردم را در عرصه‌های مختلف درمانی، سازندگی، محرومیت‌زدایی، آزادسازی زندانیان و خدمت‌رسانی در قالب اقشار ۱۹گانه بسیج را در کارنامه دارد.
فعالیت‌های قرارگاه محرومیت‌زدایی سپاه از دیگر ظرفیت‌های خدمت‌رسانی به مردم و افراد کم‌برخوردار با هدف توانمندسازی در عرصه‌های مختلف بوده که با خدمات شایسته خود در شهرها و استان‌ها برگ زرینی بر تاریخ انقلاب اسلامی ایران ثبت کرده است.
سپاه با تکیه بر ظرفیت بسیج در کنار همه دولت‌ها در راستای پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی، شتاب‌بخشی به پیشرفت ایران اسلامی و محرومیت‌زدایی را در دستور کار قرار داده و برای پیشرفت ایران اسلامی با هدف رفع نیازمندی‌ها و تحقق مطالبات مردم از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کند.
: نقش سپاه در تربیت نیروهای در تراز انقلاب اسلامی چگونه است؟
امینی: حراست و صیانت از انقلاب اسلامی از اهداف مهم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران است؛ لذا تربیت نیروی انسانی مؤمن و متعهد برای نقش‌آفرینی در عرصه‌های مختلف مدیریتی، علمی، فرهنگی، مهارتی خدماتی و درمانی با هدف پیشرفت ایران اسلامی به منظور عمل انقلابی برگرفته از بینش درست و بصیرت لازم در راستای تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی از وظایفی است که سپاه با ساختار نظام‌مند بسیج در سنین مختلف به نهادینه کردن ارزش‌ها و آرمان‌های اسلام ناب محمدی و انقلاب اسلامی پرداخته تا ثمره آن در موقعیت‌های مختلف مدیریتی و اجرایی طنین‌انداز شود.
جوانان موضوع و محور سپاه در آینده‌سازی کشور هستند
پرورش و آموزش جوانان مستعد در تراز انقلاب اسلامی با توانایی‌های مطلوب برای حراست از انقلاب و تقویت بنیه‌های معنوی، انقلابی و نظامی کشور با نگاه به مسجد محوری از اهداف مهم تربیتی و اخلاقی سپاه بوده و رویش جوانان انقلابی به ویژه در عرصه‌های علمی و دفاعی و اثربخشی آنان در ارتقای جایگاه علمی و نظامی کشور در دنیا قابل اتکا است.
همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب نیز در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی نیز به نقش جوانان و اهمیت آنان در گام دوم انقلاب اشاره فرموده‌اند، جوانان موضوع و محور سپاه در تربیت نیروی انسانی و آینده‌سازی کشور هستند.
در طول این سال‌ها چه چیزی منجر به موفقیت و محبوبیت سپاه پاسداران شده است؟
امینی: سپاه برآمده از مردم و از متن مردم است بی شک این مهم یکی از اعجاب‌انگیزترین عوامل محبوبیت سپاه در بین مردم بوده و از طرفی باید گفت حماسه‌آفرینی‌های سپاه در عرصه‌های مختلف نظامی و فرهنگی، اجتماعی و غیره از جمله وعده صادق و «اقتدار» و «عزت» ایران اسلامی را در بین مردم نهادینه کرده که برای مردم بسیار ارزشمند است.
ساختار سپاه با دو مؤلفه «ولایت‌مداری» و «مکتبی بودن» به دور از فعالیت‌های حزبی و گرایش‌های سیاسی تحت فرمان رهبر معظم انقلاب با «تکلیف‌گرایی» و نهراسیدن از عربده‌های پوشالی ابرقدرت‌ها در پیش چشم مردم عزیز بوده و بازدارندگی نظامی سپاه نیز بر این عزت افزوده است در واقع باید گفت «سپاه مظهر قدرت و ایمان مردم ایران» است.
کلید خوردن پروژه سپاه هراسی از جانب نظام سلطه با محوریت آمریکا در امتداد پروژه‌های اسلام‌هراسی و ایران‌هراسی، به خوبی جایگاه سپاه در بین مردم را نشان می‌دهد که از منظر دشمنان «سپاه هراسی» منجر به «گسست» بین مردم و حاکمیت می‌شود؛ لذا بدخواهان ایران اسلامی با هدف ایجاد «گسست اجتماعی» در بین مردم و حاکمیت، سپاه هراسی را در دستور کار خود قرار داده؛ اما همواره مانند همه توطئه‌های دیگر خود دچار خطای محاسباتی شده‌اند.
رمز موفقیت سپاه در عرصه‌های مختلف در چه می‌دانید؟
امینی: «رشد»، «بالندگی» و «بحران‌شکنی» به عنوان ویژگی‌های خاص سپاه، این نهاد انقلابی برآمده از مردم را به پدیده‌ای منحصربه‌فرد تبدیل کرده است، لذا باید گفت معنویت، بصیرت و ولایت‌مداری از رموز موفقیت سپاه بوده است به‌گونه‌ای که همه مستکبران و بدخواهان نظام اسلامی به قدرت بازدارندگی سپاه بارها و بارها اعتراف کرده و همواره از واکنش‌های عزتمندانه و مقتدرانه سپاه در پی تهدیدها و رجزخوانی‌های پوشالی نظام سلطه بیم دارند.
امروز سپاه به عنوان نیرویی مقتدر و مردمی در مقابل مستکبران عالم ایستاده و با نگاهی الهی، شهادت‌طلبی و دوری از دنیاپرستی برای اهتزاز همیشگی پرچم ایران اسلامی تا پای جان ایستادگی می‌کند که این مهم را نیز باید از رموز موفقیت سپاه عنوان کرد.
اقدامات جهادی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در خدمت‌رسانی به مردم را از دیگر نقاط قوت سپاه باید برشمرد چرا که این اقدامات همواره منجر به «امیدآفرینی» در بین مستضعفین که صاحبان اصلی انقلاب هستند می‌شود.
سپاه یک نیروی مردمی است، نظرتان در خصوص مردم‌محوری سپاه پاسداران چه می‌باشد؟
امینی: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را باید مصداق بارز مردم‌محوری دانست چرا که در همه عرصه‌ها در وقت نیاز در کنار مردم بوده و خالصانه به خدمت پرداختند البته باید گفت بسیج به عنوان حلقه واسط مردم و سپاه به عنوان محوری‌ترین نهاد مردمی همواره نقش‌آفرین بوده و بنا به فرمایش رهبر معظم انقلاب «مظهر عظمت ملّت» و «شاخص پیشرفت اسلامی» هستند بسیج شبکه عظیم مردمی است که پیشرو در علم و عمل بوده و باایمان و اخلاص در خدمت به مردم، نقش بسیار مهمّی در تحقق اهداف انقلاب اسلامی و پیشبرد اهداف کشور ایفا کرده است، حضور فعّال بسیجیان در مناطق محروم، کمک به پیشرفت‌های اقتصادی و اجتماعی، تقویت هویّت اسلامی، ایرانی و ترویج فرهنگ ایثار و فداکاری، از جمله نقش مهم بسیج به در کشور بوده است.
در یک کلام باید گفت، تقویت و گسترش فعالیت‌های بسیج بنا به ساختار مردمی بودن آن در تقویت وحدت ملّی و مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی، نقش بسزایی دارد.
شکل‌گیری سپاه پاسداران در دوام و قوام انقلاب اسلامی چقدر مؤثر بوده است؟
امینی: ساختن ایران قوی مهم‌ترین هدف سپاه پاسداران در راستای استمرار انقلاب در گام دوم است؛ لذا از آنجایی که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با هدف حفظ آرمان‌های انقلاب اسلامی عامل تضمین استحکام و تداوم جمهوری اسلامی است حرکت به سمت قوی شدن در همه ابعاد با تکیه بر مولفه‌های مورد تأکید در بیانیه گام دوم انقلاب را در دستور کار خود قرار داده است.
نقش‌آفرینی سپاه در حوزه‌های دفاعی، امنیتی، سازندگی، محرومیت‌زدایی، فرهنگی، علمی، خودکفایی و بهداشت و درمان موجب خلق دستاوردهای عظیمی در انقلاب اسلامی شده به‌گونه‌ای که امروز علاوه بر ملت شریف ایران، امت اسلام نیز از دستاوردهای عظیم سپاه بهره‌مند شده‌اند؛ لذا در یک کلام باید گفت اگر هدف در تمدن نوین اسلامی «امت اسلام» است سپاه با نقش‌آفرینی در محور مقاومت و مقابله با نظام سلطه در منطقه و کمک به احیای قدرت نیروهای مقاومت در منطقه بانگ قوت و قدرت جبهه حق در قالب «امت اسلام» را برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی و رسیدن به قله پیروزی جبهه حق علیه باطل طنین‌انداز کرده است.
چشم‌انداز و آینده سپاه پاسداران را در عرصه‌های مختلف چگونه می‌بینید؟
امینی: چشم‌انداز و آینده سپاه پاسداران نهفته در آرمان‌های انقلاب اسلامی است به‌گونه‌ای که رهبر انقلاب اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب آینده ایران اسلامی را که همانا تشکیل تمدن نوین اسلامی است ترسیم کرده‌اند. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مسیر تمدن نوین اسلامی تحت فرمان ولی‌امر مسلمین برای تشکیل حکومت مهدوی همواره در عرصه‌های مختلف مورد نیاز انقلاب نقش‌آفرینی کرده و رأی تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی تا پای جان ایستاده است؛ لذا در یک کلام باید گفت، چشم‌انداز سپاه همانا نهفته در دل چشم‌انداز انقلاب اسلامی است.
مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب بیان فرمودند که «دهه‌های آینده دهه‌های شما است و شمایید که باید کارآزموده و پُرانگیزه از انقلاب خود حراست کنید و آن را هرچه بیشتر به آرمان بزرگش که ایجاد تمدّن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنافداه) است، نزدیک کنید.» لذت مبارزه طولانی با نظام سلطه و دست‌نشاندگان آن‌ها از راهبردهای محور سپاه از گذشته تا ظهور است.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این مسیر با حفظ و تقویت معنویت، با نگاه وسیع و فرامرزی به جغرافیای مقاومت مسیر پیش روی انقلاب اسلامی را که همانا تشکیل حکومت مهدوی است در پیش گرفته است.